![](/media/lib/530/n-przeziebiony-dab1dc287626c69b13320cf8cb7db303.jpg)
Dlaczego częściej przeziębiamy się w chłodnych miesiącach?
6 grudnia 2022, 13:48Wraz z nadejściem jesieni gwałtownie rośnie liczba przeziębień. Nigdy nie otrzymaliśmy przekonującej odpowiedzi na pytanie, dlaczego w chłodnych miesiącach dochodzi do większej liczby infekcji wirusowych. Nasze badania są pierwszymi, które wskazują na biologicznie prawdopodobne wyjaśnienie, mówi dr Benjamin Bleier z Massachusetts Eye and Ear Infirmary oraz Harvard Medical School.
![](/media/lib/530/n-janavis_cover_final_web-979853fadbbdae6fd0f7c746befb7ebc.jpg)
Skamieniałość obala podstawowe przekonanie o ewolucji ptaków
5 grudnia 2022, 13:16Skamieniałość ukryta w niewielkim kawałku skały obaliła jedno z najdłużej żywionych przez naukę przekonań dotyczących ewolucji ptaków. Eksperci z University of Cambridge i Natuurhistorisch Museum Maastricht odkryli, że jedna z kluczowych cech współczesnych ptaków – mobilna szczęka, którą posiada 99% gatunków – wyewoluowała przed zagładą dinozaurów. Okazało się również, że u strusi, emu oraz pokrewnych im gatunków doszło do wstecznej ewolucji. Ich dzioby powróciły do bardziej prymitywnej formy.
![](/media/lib/529/n-krew-fcaa551177ae055c80a3ad46bbea41c9.jpg)
Niezmiernie rzadka grupa krwi
30 listopada 2022, 16:55Początkiem XX wieku, a dokładniej w 1901 roku austriacki lekarz Karl Landsteiner odkrył obecność antygenów na powierzchni erytrocytów, a w surowicy krwi przeciwciał. Zaobserwował on również zjawisko zlepiania się ze sobą czerwonych krwinek, czyli proces aglutynacji. Na tej podstawie określił cztery grupy krwi: O, A, B, AB. Wykorzystując te odkrycia Ludwik Hirszfeld oraz Emil von Dungern rozwinęli wiedzę o grupach krwi. To oni po raz pierwszy zauważyli, że układy grupowe dziedziczą się zgodnie z pierwszym prawem Mendla. Odkryli również obecność w surowicy naturalnych, regularnych alloprzeciwciał anty-A i anty-B, które są skierowane przeciwko nieobecnemu na swoich krwinkach antygenowi. To stwierdzenie jest najistotniejszą cechą wyróżniającą układ ABO spośród innych układów grupowych.
![](/media/lib/529/n-glows1-2a212ba84ed969b92769f40894511b45.jpg)
GLOWS zobaczył pierwsze światło. Polacy budują unikatowy instrument na potrzeby misji NASA
29 listopada 2022, 13:01W Centrum Badań Kosmicznych PAN zakończyła się budowa modelu inżynierskiego instrumentu GLOWS (GLObal solar Wind Structure). GLOWS to fotometr, który będzie liczył fotony odpowiadające długości fali promieniowania Lyman-α (121,56 nm). Zostanie on zainstalowany na pokładzie sondy kosmicznej IMAP (The Interstellar Mapping and Acceleration Probe), która rozpocznie swoją misję w 2025 roku.
![](/media/lib/528/n-sztucznyneuron-0888a5a9c75e7808aad8eec5b287dd38.jpg)
Polacy stworzyli sztuczny neuron polarytonowy. To krok ku budowie układu naśladującego mózg
17 listopada 2022, 18:18Współpraca naukowców z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i PAN zaowocowała powstaniem pulsującego neuronu stworzonego z fotonów. To podstawowy element fotonicznego procesora sieci neuronowych. Tego typu chipy, zwane układami neuromorficznymi, mają być w przyszłości podstawą systemów sztucznej inteligencji.
![](/media/lib/526/n-gwiazdaczarna-047e0cc63b2de22d1fda10edf9531010.jpg)
Znaleziono najbliższą Ziemi czarną dziurę
7 listopada 2022, 08:36Dzięki teleskopowi Gemini North na Hawajach udało się wykryć najbliższą Ziemi czarną dziurę. Obiekt Gaia BH1 ma masę 10-krotnie większą od Słońca i znajduje się w odległości 480 parseków (ok. 1560 lat świetlnych) od Ziemi w Gwiazdozbiorze Wężownika.
![](/media/lib/327/n-piersi-9fcc42d9b37cd42f743d1785d11f2347.jpg)
Obiecujące wstępne wyniki badań nad szczepionką DNA na raka piersi
5 listopada 2022, 07:45Wstępne wyniki badań szczepionki przeciwko rakowi piersi wskazują, że wywołuje ona silną reakcję układu odpornościowego na kluczową proteinę guzów nowotworowych, donoszą na łamach JAMA Oncology naukowcy z University of Washington. Być może szczepionka będzie skuteczna przeciwko różnym rodzajom nowotworów piersi.
![](/media/lib/526/n-bronowice1-ff9975dc9d61e73481e1ddde4ee5f671.jpg)
Badania w krakowskim cyklotronie pozwalają lepiej zrozumieć lekkie jądra atomowe
4 listopada 2022, 10:37Dzięki przeprowadzonym w Krakowie badaniom akceleratorowym udało się poszerzyć wiedzę o lekkich jądrach atomowych. To o tyle istotne, że wszystkie pierwiastki powstały w toku ewolucji wszechświata, w którym dominowały lekkie jądra atomowe. Naukowcy z Polski, Włoch, Francji, Belgii, Niemiec, Rumunii i Holandii prowadzili swoje badania w Centrum Cyklotronowym Bronowice. Uczeni skupiali się na wzbudzeniach jąder atomowych węgla 13C zwanych rozciągniętymi stanami rezonansowymi. Stany te interesują przede wszystkim astrofizyków.
![](/media/lib/526/n-hotjupiterslarge-0276ae4ac79745918f07649368cac5a2.jpg)
Towarzystwo gorącego jowisza działa odmładzająco na gwiazdę
3 listopada 2022, 13:30Planety mogą wymuszać na swoich gwiazdach macierzystych, by zachowywały się tak, jakby były młodsze niż są w rzeczywistości. Badania licznych układów przeprowadzone przy użyciu Chandra X-ray Observatory dostarczyły najsilniejszych jak dotąd dowodów, na to, że niektóre planety spowalniają proces starzenia się gwiazd.
![](/media/lib/524/n-grypa-4f2a169898bae8dbe8836c0579c1c5cd.jpg)
Zdolny do ominięcia układu odpornościowego hybrydowy wirus może powstać w wyniku koinfekcji
26 października 2022, 11:10Naukowcy z University of Glasgow badali, jak podczas koinfekcji tkanki płucnej zachowają się wirus grypy typu A i syncytialny wirus oddechowy (RSV), gdy znajdą się jednocześnie w tych samych komórkach. Okazało się, że w takiej sytuacji doszło do utworzenia hybrydowego wirusa, który miał potencjał do uniknięcia układu odpornościowego.